Foliumzuur

De eerste stap die je kan zetten wanneer je zwanger wilt worden, is foliumzuur in nemen. Foliumzuur is een vitamine die van nature in onze voeding voorkomt. Het is een in water oplosbaar vitamine. Een teveel hiervan wordt via de urine uitgescheiden; overdosering is hierdoor niet mogelijk. Gebleken is dat wanneer vóór en tijdens de zwangerschap een verhoogde hoeveelheid van deze vitamine wordt ingenomen, dit de kans op een neuraal buis defect verkleint. Te weten: open rug, buikwanddefect, open schedeltje, en waarschijnlijk ook een hazenlip. Daarom wordt aan iedere zwangere aangeraden om vanaf het moment dat er sprake is van een kinderwens tot de 10e week van je zwangerschap 0,4 mg foliumzuur per dag te gebruiken. Foliumzuur is verkrijgbaar bij iedere drogist of apotheek; je hebt hier geen recept voor nodig. Als er sprake is van een verhoogd risico op een kindje met een neuraal buis defect (bij het zelf hebben van de aandoening of het voorkomen van de aandoening bij vader, moeder, broers of zussen) dan is de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid verhoogd naar 5 mg. Dit advies geldt ook als je een tweeling verwacht of medicijnen tegen epilepsie slikt. Dit moet wel door je huisarts worden voorgeschreven.

Voedingsadviezen

Als u zwanger wilt worden (én als u zwanger bent), is het extra belangrijk om gezond en gevarieerd te eten.

• Eet liever geen zachte kaas die gemaakt is van rauwe melk.
• En eet geen voorverpakte rauwe vis.
• Zorg dat vlees, vis en schaaldieren helemaal gaar zijn als je ze eet.
• Was groente en fruit goed en bewaar rauwe producten afgedekt in de koelkast.
• Zorg ook dat je niet teveel vitamine A binnenkrijgt. Dit zit bijvoorbeeld in lever of leverproducten.

Een gebalanceerde voeding is van belang voor de gezondheid van jou en jouw kindje. Een tekort aan bepaalde voedingsstoffen kan de kans op aangeboren afwijkingen vergroten. Het voedingscentrum geeft onder andere informatie over goede en veilige voeding en de schijf van vijf. Voor meer informatie zie www.voedingscentrum.nl.

Alcohol

Alcohol kan van invloed zijn op de vruchtbaarheid van jou en van je partner en op de gezondheid van jullie kindje. Daarnaast lijkt het risico op miskramen verhoogd als er regelmatig alcohol gedronken wordt door beide partners. Omdat er geen veilige ondergrens is te stellen, is het advies om in de periode dat jullie proberen zwanger te worden beiden niet te drinken. In de eerste weken van de zwangerschap worden alle belangrijke organen van de baby aangelegd. Dit is dus een belangrijke periode waarin veel mis kan gaan. Door in die periode geen alcohol te gebruiken verminder je de risico’s dat er iets misgaat in de ontwikkeling van al die organen. Alcohol is verderop in de zwangerschap van invloed op de groei en ontwikkeling van het kind. Tevens kan het gebruik van alcohol ook een oorzaak zijn van vroeggeboorte en beschadigingen aan de hersenen. In geval van verslaving of moeite met het achterwege laten van alcohol verwijzen we je naar je huisarts of naar www.alcoholenzwangerschap.nl of www.fasstichting.nl.

Roken

Roken zorgt voor verminderde vruchtbaarheid bij mannen en vrouwen. Roken zorgt ervoor dat je als vrouw sneller in de overgang raakt doordat roken de kwaliteit van de eicellen aantast. Nicotine remt de aanmaak van de geslachtshormonen en daardoor ook de rijping van de eicel. Hoe meer je rookt hoe meer de vruchtbaarheidskansen afnemen. Rokende mannen hebben slechter zaad dan niet rokende mannen. De rokende man maakt minder spermacellen, minder spermavloeistof en de zaadcellen hebben vaker een afwijkende vorm. Ook kan roken onzichtbare schade aanrichten in het erfelijk materiaal van de zaadcellen. Als een man stopt met roken duurt het ongeveer 3 maanden voordat alle schadelijke effecten op het zaad zijn verdwenen. Daarnaast verhoogt roken in de zwangerschap het risico op een kindje met een gespleten gehemelte, klompvoetje en groeivertraging, maar ook van een miskraam, een placentaloslating en doodgeboorte. Ook rokende vaders hebben een verhoogd risico op een kindje met een aangeboren afwijking. Het is echter niet bekend of dit komt doordat de vader zelf rookt of doordat de moeder passief meerookt. Na de geboorte is er voor een kind een hogere kans op wiegendood, ademhalingsstoornissen en luchtweginfecties, middenoorontsteking en het krijgen van astma. Samen stoppen is een stuk makkelijker dan alleen! Voor hulp bij het stoppen met roken kun je onder andere terecht bij de stoppoli van het Hofpoort ziekenhuis, tel. 0348- 427371 of bij www.stivoro.nl of ‘Rookvrij Zwanger – Overheid.nl’

Medicijnen

Medicijnen kunnen invloed hebben op je vruchtbaarheid en op de gezondheid van je toekomstig kindje. Ook bij je partner kan medicatiegebruik invloed hebben op de vruchtbaarheid. Ook de medicijnen die bij de drogist verkrijgbaar zijn. Overleg daarom eerst met de huisarts of de specialist of de medicijnen veilig te gebruiken zijn in de zwangerschap. Gebruik je medicijnen omdat je een langdurige ziekte hebt? Dan is het soms nodig om de medicatie voor de zwangerschap aan te passen.

Drugs

Net als roken en alcohol wordt het gebruik van drugs afgeraden als jullie zwanger willen worden en zijn. Er zijn verschillende soorten drugs die verschillende risico’s met zich meebrengen. In het algemeen kan gesteld worden dat drugs kan zorgen voor verminderde vruchtbaarheid bij man en vrouw, afwijkingen bij het kind en problemen in de zwangerschap. Daarnaast geven alle drugs een kans op ontwenningsverschijnselen bij je kind. De schadelijke effecten kunnen enorm zijn. Voor hulp bij het stoppen met drugsgebruik verwijzen we je naar je huisarts of www.jellinek.nl

Gezond gewicht

Als je een gezond gewicht hebt, is dat beter voor je vruchtbaarheid, de zwangerschap en de gezondheid van je kindje. Te zwaar zijn is niet gezond en te licht ook niet. Wil je afvallen? Doe dat dan ruim voor je zwangerschap. Dat is beter dan vlak voor of tijdens de zwangerschap. Voor adviezen kun je contact opnemen met je huisarts of de diëtist. Verder is het is goed om elke dag 30 minuten te bewegen. Dit helpt om fit en gezond te blijven. Met bewegen bedoelen we niet alleen sport. Ook wandelen, een stukje fietsen of stofzuigen tellen mee.

Schadelijke stoffen

Schadelijke stoffen op het werk (bijvoorbeeld bepaalde soorten verf, lood, kwik) kunnen leiden tot onvruchtbaaarheid, miskramen en aangeboren afwijkingen. Een werkgever is verplicht werknemers voor te lichten hoe ze veilig om moeten gaan met deze stoffen en om beschermende maatregelen te treffen. Bij twijfel en vragen kan er contact opgenomen worden met de arbo/bedrijfsarts, met www.RIVM.nl of bij www.InspectieSZW.nl

Chronische aandoening

Als er sprake is van een aandoening waarvoor specialistische of langdurige behandeling nodig is (bijvoorbeeld diabetes, nierziekten, hartafwijking), dan is het raadzaam om bij kinderwens dit te bespreken met de behandelend arts. Wellicht wordt geadviseerd of is het noodzakelijk om de huidige behandeling aan te passen. Nagaan erfelijke ziektes in de familie. Het is verstandig al voor jullie zwanger willen worden na te gaan of er erfelijke aandoeningen in de familie voorkomen. Het kan zijn dat jullie voor de zwangerschap behoefte hebben aan meer uitleg over de aandoening en de mogelijke onderzoeken. Je kunt kijken op www.erfocentrum.nl Uiteraard kun je hiervoor ook naar je huisarts gaan.

Meer informatie over zwanger worden en een test vind je op www.zwangerwijzer.nl

Werk

Je werk kan invloed hebben op je vruchtbaarheid en de gezondheid van uw toekomstige kindje. In sommige gevallen geldt dit ook voor je partner. Bijvoorbeeld:

• Als je in contact kunt komen met schadelijke stoffen, zoals oplosmiddelen, bestrijdingsmiddelen, narcosegassen, medicijnen tegen kanker, zware metalen of andere chemische middelen.
• Als je blootgesteld wordt aan straling.
• Als je werk doet waarbij je een (virus)infectie kunt oplopen.

Bespreek indien je denkt dat je te maken hebt met bovenstaande omstandigheden de invloed van je werk voordat je zwanger wordt met de bedrijfsarts. Misschien moet je extra beschermd worden. Indien je het lastig vindt om dit met de bedrijfsarts of je werkgever te bespreken, overleg dan met je huisarts. Meer lezen kan in de brochure “Kinderen krijgen? Denk na over de risico’s op uw werk”.

Infecties

Infecties kunnen schadelijk zijn voor je ongeboren kindje. Hieronder staan tips om infecties te voorkomen:

• Verschoon de kattenbak liever niet zelf.
• Draag handschoenen bij het tuinieren.
• Ga na of je ingeënt bent tegen (kinder)ziekten, zoals rodehond. Is dat niet zo? Regel dan via de huisarts dat je ingeënt wordt.
• Ga je op reis en heb je daarvoor inentingen nodig? Regel die dan voordat je zwanger wordt.
• Als je twijfelt of je een SOA (seksueel overdraagbare aandoening) zou kunnen hebben, laat je dan voor de zwangerschap onderzoeken bij je huisarts. Soa’s zijn vaak goed te behandelen.

Lees meer in de brochure “Voorkom infecties, uitgerekend nu”.

Kinderziektes

Ons advies voor mensen die met kinderen in de basisschoolleeftijd werken of met gehandicapte mensen, is als volgt: Laat, het liefst voordat je zwanger bent, bloedprikken (via je huisarts) zodat je weet of je kinderziekten hebt doorgemaakt of niet. Wanneer je de kinderziekten hebt doorgemaakt ben jij beschermd en je kindje ook. Wanneer je de kinderziektes niet hebt doorgemaakt, is het aan te raden om in de eerste 20 weken van je zwangerschap niet te werken met deze doelgroep om een besmetting te voorkomen.

Erfelijkheid

Van elke 100 kinderen worden er gemiddeld 2 tot 3 geboren met een aangeboren ziekte. Je kindje kan meer kans hebben op een aangeboren ziekte in de volgende gevallen:

• Als er in de familie van jou of je partner een erfelijke of aangeboren ziekte voorkomt.
• Als de jullie familie van elkaar zijn, bijvoorbeeld neef en nicht.
• Als de ouders of voorouders uit een gebied komen waar erfelijke bloedarmoede vaker voorkomt. Dat zijn Afrika, landen rond de Middellandse Zee (zoals Marokko, Turkije), het Midden Oosten, Verre Oosten (Azië), Suriname, de Antillen en het Caribische gebied.

Als dit voor jullie geldt, kan je advies inwinnen bij de huisarts. Als er kans is op een erfelijke ziekte, kunt je vaak al vóór de zwangerschap onderzoek laten doen. Je hebt dan meer tijd en meer mogelijkheden om keuzes te maken dan tijdens de zwangerschap.